673f07f58ad81
Zasady zachowania w Dojo
- Dojo jest miejscem, w którym trenuje się sztuki walki. Obowiązuje w nim specyficzny sposób zachowania (etykieta), wywodzący się z kultury wschodniej. Przestrzeganie etykiety pociąga za sobą konieczność bycia uważnym w każdej chwili.
- Właściwe zachowanie obowiązuje w całym budynku, w którym mieści się Dojo, czyli nie tylko na Sali do treningów, ale również w szatniach, na korytarzach, w biurach, itp.
- Podczas przebywania w Dojo oraz praktyki, należy ograniczyć rozmowy do minimum i nie przeszkadzać.
- W Dojo zabrania się samowoli. Wymagane jest zachowanie dyscypliny i podporządkowanie się nauczycielowi.
- Podczas przebywania w Dojo, należy w pełni poświęcić się treningowi i odłożyć na później wszystkie sprawy nie związane z ćwiczeniami.
- Do Dojo nie wolno przychodzić po spożyciu alkoholu, czy pod wpływem środków odurzających. Palenie papierosów i spożywanie innych używek w Dojo jest surowo zabronione.
- W Dojo nie należy używać języka wulgarnego i swoim postępowaniem prowadzić do zatargów. Popisywanie się siłą i podkreślanie wyższości, należy do zachowań prymitywnych, niegodnych naśladowania. Nauczyciel może usunąć z zajęć osobę zachowującą się nagannie.
- Podczas nieobecności Sensei jego funkcję pełni wyznaczony Senpai (asystent).
- Gdy Sensei przekazuje uwagi, rady, pokazuje błędy lub wydaje polecenia, to należy wysłuchać ich w milczeniu i bez komentarzy. Kiedy przeszkodzimy Sensei, to w dobrym tonie jest przeprosić poprzez ukłon.
- Nie wypada spóźniać się na wyznaczoną godzinę zajęć. Jeśli tak się stanie, to należy poczekać przy wejściu, aż prowadzący pozwoli ćwiczyć. Warto powiadomić Senseia przed rozpoczęciem zajęć o możliwym spóźnieniu, gdyby nie dało się tego uniknąć. Podobnie, należy zrobić w przypadku, gdy zajdzie potrzeba wcześniejszego opuszczenia treningu.
- Osoby starsze stopniem lub rangą należy puszczać przodem. Podobnie zaawansowanych wiekiem o ile wszyscy są na tym samym poziomie. Również obowiązuje zasada, iż młodszy ustępuje starszemu zarówno w stopniu, czy randze jak i starszemu wiekiem.
- Szacunek jest jedną w kluczowych wartości w sztukach walki Budo. Dlatego z szacunkiem należy mówić o Dojo, prowadzących i ćwiczących. Należy szanować zdrowie i życie ćwiczących oraz rzeczy, które do nich należą.
- Strój do ćwiczeń powinien być zawsze czysty i estetyczny. Niedopuszczalne jest ćwiczenie w stroju porwanym, postrzępionym czy brudnym. W sztukach walki Budo, czystość ubioru jest powiązana z symboliką procesu oczyszczania siebie.
- W trakcie treningu ćwiczący powinien otworzyć swój umysł i zaufać nauczycielowi. Nie należy trzymać się kurczowo tego, co już się umie, ale iść ciągle do przodu. Pogłębiać swoją wiedzę i być otwartym na zdobywanie nowych doświadczeń.
- Nie należy podważać tego co mówi i pokazuje Sensei. Trzeba cierpliwie ćwiczyć to, co zostało zadane, a polecenia nauczyciela wykonywać bez ociągania się.
Ceremoniał
- Ceremoniał ma charakter szczególnego rytuału. Przynosi ze sobą nastrój spokoju i swoisty porządek, daje poczucie harmonii i bezpieczeństwa. Podejście do ceremoniału i dbanie o etykietę, pozwala rozpoznać stopień zaawansowania ucznia. Im wyższy, tym większa elegancja, uważność i wyższe wymogi wobec siebie w sprawach etykiety.
- Przy wchodzeniu do Dojo i wychodzeniu z niego wykonujemy ukłon w pozycji stojącej w kierunku środka sali.
- Na początku i na końcu treningu odbywa się ceremoniał początkowy i końcowy. Jest on charakterystyczny dla różnych Dojo. Zwykle wykonuje się wtedy od jednego do czterech ukłonów.
- W większości Dojo uczniowie zajmują miejsca twarzą do kamiza, czyli strony, na której wisi portret i kaligrafia, a następnie wykonują krótką medytację (koncentrację w pozycji siedzącej). Na sygnał nauczyciela wszyscy wykonują ukłon Shomen ni rei wyrażając swe podziękowanie dla twórcy stylu (dla tradycji). Następnie nauczyciel zwraca się twarzą do uczniów, a oni kłaniają się jemu i mówią Onegai shimasu (onegaj szimas). Na zakończenie treningu uczniowie dziękują również sobie nawzajem.
- Uczniowie opuszczają Dojo zwykle według rangi. Najmłodsi puszczają przodem starszych. Pierwszy z Dojo wychodzi nauczyciel.
- Kiedy się do siebie zwracamy lub kończymy rozmowę również się kłaniamy. Gdy kłaniają się sobie osoba starszy i młodsza, to starszy prostuje się pierwszy, a młodszy ostatni. Uczniowie prostują się z ukłonu dopiero wtedy, gdy wyprostuje się nauczyciel.
- Kiedy prosimy kogoś do ćwiczeń, to należy się ukłonić i powiedzieć: Onegai shimasu. Jest to nasze zaproszenie połączone z wyrazami szacunku skierowanymi do partnera. Kiedy kończymy ćwiczenia z partnerem, to oprócz ukłonu mówimy też Arigatoo (dziękuję). Adeptowi z wyższym stopniem od nas dziękujemy mówiąc Arigatoo Gozaimasu (arigatoo godzajmas), a kiedy jest to Mistrz (Shihan, czyt. szihan) mówimy Arigatoo Gozaimashita (arigatoo godzajmaśita).
- Kiedy nauczyciel wchodzi do Dojo, a asystent rozpoczął już zajęcie, to zobowiązany jest przerwać trening, podać komendę Rei (ukłon), na którą za jego przykładem wszyscy zwracają się twarzą do nauczyciela i pozdrawiają go ukłonem.
Przydatne zwroty
Wszelkie polecenia wydawane są na ogół w ojczystym języku ćwiczących. Kiedy spotykają się ćwiczący z wielu krajów obowiązuje tradycyjna japońska terminologia, co ułatwia porozumiewanie się.
- Arigato - dziękuję
- Ashi sabaki - praca stóp
- Bokken/bokuto - drewniany miecz
- Budo - sztuki walki
- Seiza (sejza)/chakuza - usiądź
- Chudan/chudan no kamae - poziom średni/wysokość brzucha
- Dan - stopień mistrzowski
- Dojo - sala ćwiczeń
- Gedan/gedan no kamae - poziom niski/poniżej bioder
- Gyaku - odwrotny
- Hai - tak
- Hajime - (czyt. hadżime) - naprzód, ćwiczyć wykonywać
- Hakama - szerokie plisowane spodnie
- Hidari - w lewo
- Jodan/jodan no kamae - pozim wysoki/nad głową
- Kaeshi waza - kontr techniki
- Kamae - postawa
- Kata - zestaw form
- Keiko - trening
- Kiai - okrzyk
- Kihon - podstawy
- Kyu - stopnie uczniowskie
- Mae - do przodu
- Matte - natychmiast skończyć ćwiczenie
- Migi - w prawo
- Mokuso - koncentracja, skupienie
- Onegai shimasu - proszę
- Otagai ni rei - ukłon do współćwiczących
- Rei - ukłon
- Reiho - Zasady zachowania się na treningu/ceremoniał
- Seiza (sejza) - siadać
- Senpai - zaawansowany starszy, wyższy stopniem student
- Sensei - nauczyciel
- Shomen ni rei - ukłon do strony głównej w dojo
- Suburi - zestaw cięć
- Ushiro - do tyłu
- Yamme (jamme) - przerwać ćwiczenia
- Yoi (joi) - przygotować się, poprawić ubiór, skupić przed ćwiczeniem
- Zekken/nafuda - identyfikator noszony na lewej piersi